Chỉnh hàm lệch không phẫu thuật: Các phương pháp hiệu quả và an toàn nhất

Niềng răng bằng mắc cài kim loại, mắc cài pha lê, mắc cài sứ và khay trong suốt là các phương pháp chỉnh hàm lệch không phẫu thuật đang được áp dụng phổ biến. Tùy vào nhu cầu của mỗi người, bác sĩ sẽ tư vấn giải pháp phù hợp. Tuy nhiên, phương pháp trên chỉ thực sự có hiệu quả đối với trường hợp hàm sai lệch do răng.

1. Nguyên nhân khiến hàm bị lệch

Bác sĩ Tô Tiến Dũng tại Bệnh Viện Răng Hàm Mặt Thẩm Mỹ Paris cho biết, hàm bị lệch thường xảy ra do những nguyên nhân sau:

• Do răng:

Các răng mọc lộn xộn, khấp khểnh, không đúng vị trí sẽ khiến cho khớp cắn hai hàm không có sự tương quan với nhau. Ngoài ra, cung hàm không còn đủ khoảng trống cũng khiến cho răng khôn mọc sai lệch, chèn ép sang những răng ở vị trí lân cận. Dần dần, các răng trên cung hàm sẽ bị xô lệch, gây sai khớp cắn.

• Thói quen xấu:

Những thói quen được hình thành ngay từ khi còn bé như đẩy lưỡi, chỉ nhai thức ăn 1 hàm hay chống tay ở 1 bên cằm cũng có thể khiến cho khớp cắn hai hàm bị sai lệch. Bởi khi xương hàm vẫn chưa phát triển, những lực nhỏ tác động liên tục trong nhiều ngày có thể khiến cho hàm lệch ra khỏi vị trí ban đầu.

• Di truyền:

Trên thực tế, có đến 70% trường hợp hàm lệch là do di truyền từ những người thân trong gia đình như ông, bà, bố, mẹ. Bởi hầu hết các yếu tố liên quan đến răng và hàm đều có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

• Chấn thương:

Tai nạn giao thông, tai nạn nghề nghiệp hay chấn thương trong quá trình chơi thể thao cũng có thể tác động vào phần hàm và gây biến dạng.

• Tư thế ngủ:

Thói quen nằm nghiêng khi ngủ cũng là một nguyên nhân dẫn tới hiện tượng hàm lệch. Bởi cơ mặt thường xuyên bị đè nén trong khoảng thời gian dài rất dễ bị lệch, làm cho xương hàm hai bên phát triển không đồng đều và khiến cho gương mặt mất đi sự cân đối.

• Trật khớp hàm:

Đây là hiện tượng thường xảy ra đối với những người bị lỏng dây chằng và cơ xương hàm. Khi bị trật khớp hàm, hàm sẽ bị nhô ra phía trước kèm theo tình trạng đau nhức và khó chịu.

• Niềng răng không đúng cách:

Niềng răng là giải pháp nắn chỉnh răng khấp khểnh, răng thưa… về đúng vị trí. Tuy nhiên, nếu bác sĩ chỉnh nha tay nghề kém, đặt lực kéo không chuẩn thì có thể khiến cho răng, hàm bị sai lệch nghiêm trọng hơn trước.

Thói quen nằm nghiêng có thể gây lệch hàm

2. Hàm lệch ảnh hưởng như thế nào

Lệch hàm chắc chắn sẽ khiến cho khuôn mặt bị mất cân đối, ảnh hưởng đến chức năng ăn uống cũng như làm bạn trở nên tự ti, mặc cảm và ngại giao tiếp. Chưa hết, hàm lệch còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác như rối loạn khớp thái dương hàm và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm. Cụ thể như sau:

• Tính thẩm mỹ: Hàm lệch chắc chắn sẽ khiến cho các đường nét trên khuôn mặt của bạn thiếu hài hòa và cân đối. Điều đó làm cho bạn không còn sự tự tin trong giao tiếp và dần đánh mất đi nhiều cơ hội để phát triển trong công việc cũng như các mối quan hệ xã hội.
• Chức năng ăn nhai: Khớp cắn hai hàm không có sự cân đối sẽ khiến cho chức năng ăn nhai bị suy giảm đi đáng kể, làm bạn ăn uống khó khăn, không ngon miệng và dễ bị suy dinh dưỡng (đặc biệt là đối với trẻ em).
• Rối loạn khớp thái dương: Hàm bị lệch sẽ gây áp lực lên phần thái dương hàm. Nếu như tình trạng trên diễn ra trong khoảng thời gian dài, bạn sẽ có nguy cơ phải đối mặt với bệnh rối loạn khớp thái dương. Một số dấu hiệu điển hình của bệnh lý là đau nhức xung quanh tai, khó mở miệng, đau đầu và cứng hàm.
• Tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý: Như những thông tin chúng tôi đã chia sẻ, hàm lệch gây ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình ăn nhai hàng ngày. Khi đó, các cơ quan trong hệ tiêu hóa phải hoạt động nhiều hơn để chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đây chính là nguyên nhân gây nên những bệnh lý như viêm dạ dày, viêm đại tràng…

Hàm lệch có thể gây rối loạn khớp thái dương

3. Chỉnh hàm lệch không phẫu thuật có được không

Theo bác sĩ Tô Tiến Dũng, hiện tượng hàm lệch hoàn toàn có thể được khắc phục bằng chỉnh nha mà không cần phải tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên, phương pháp trên chỉ phát huy tác dụng đối với trường hợp hàm lệch do răng mọc lộn xộn. Các bác sĩ sẽ sử dụng các khí cụ cần thiết để kéo răng trở về đúng vị trí trên cung hàm.

Đối với các trường hợp hàm bị lệch liên quan đến cấu trúc xương hàm như di truyền, chấn thương… phương pháp niềng răng gần như không có hiệu quả. Bởi về bản chất, chỉnh nha chỉ làm thay đổi vị trí răng chứ không hề tác động tới cấu trúc của xương hàm. Khi đó, bạn nên tiến hành phẫu thuật thì mới có thể khắc phục được triệt để.

4. Các phương pháp niềng răng chỉnh hàm lệch phổ biến

Hiện các phương pháp niềng răng chỉnh hàm lệch đang được nhiều người lựa chọn là niềng mắc cài kim loại, mắc cài sứ, mắc cài pha lê và khay trong suốt.

4.1. Chỉnh hàm lệch không phẫu thuật bằng niềng răng mắc cài kim loại

Đây là phương pháp chỉnh nha truyền thống nhưng đem đến hiệu quả vượt trội. Mắc cài kim loại được làm từ hợp kim nên có độ chịu lực khá tốt. Các bác sĩ sẽ gắn mắc cài, dây cung, thun buộc… trực tiếp lên bề mặt hàm răng. Sau đó, khí cụ chỉnh nha nhanh chóng tác động lực để kéo răng mọc sai lệch trở về vị trí chuẩn trên cung hàm.

Niềng răng mắc cài đang được chia thành 2 loại chính là:

• Niềng răng mắc cài kim loại thường: Mắc cài được thiết kế có rãnh để gắn dây cung. Sau đó, dây cung và mắc cài sẽ được cố định bằng thun buộc. Sự đàn hồi của dây thun sẽ giúp cho quá trình chỉnh nha diễn ra suôn sẻ. Tuy nhiên, dây thun khá nhanh bị giãn nên bạn cần thường xuyên tới cơ sở răng hàm mặt để thay dây mới.
• Niềng răng mắc cài kim loại tự buộc: Điểm cải tiến của phương pháp mắc cài kim loại tự buộc so với mắc cài truyền thống là có các chốt khóa tự động để đóng và giữ dây cung. Do đó, các bác sĩ sẽ không cần sử dụng thêm thun buộc để cố định dây cung trên các rãnh mắc cài.

Niềng răng bằng mắc cài kim loại

4.2. Chỉnh hàm lệch không phẫu thuật bằng niềng răng mắc cài sứ

Xét về cơ chế hoạt động và phân loại, phương pháp niềng răng mắc cài sứ cũng tương tự như mắc cài kim loại. Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai phương pháp trên là chất liệu của mắc cài.

Mắc cài sứ được làm từ sứ cao cấp với màu sắc gần tương đồng với răng thật nên đảm bảo tính thẩm mỹ cao. Do đó, niềng răng mắc cài sứ phù hợp với những người làm công việc đặc thù, hay phải giao tiếp hoặc đứng trước đám đông như giáo viên, MC, ca sĩ…

Tuy nhiên, do được làm từ chất liệu sứ nên mắc cài có thể bị nứt, vỡ khi va chạm mạnh. Bên cạnh đó, mắc cài sứ cũng rất dễ bị nhiễm màu nếu bạn thường xuyên ăn thực phẩm sẫm màu và không vệ sinh răng miệng đúng cách.

4.3. Niềng răng mắc cài pha lê

Niềng răng mắc cài pha lê cũng có cơ chế hoạt động giống với mắc cài kim loại. Tuy nhiên, nhờ được làm từ pha lê trong suốt nên có tính thẩm mỹ cao hơn, ít bị lộ mắc cài trong quá trình đeo niềng. Do đó, bạn hoàn toàn có thể tự tin và thoải mái khi giao tiếp với mọi người xung quanh.

Chất liệu pha lê cực kỳ an toàn, lành tính nên không gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe răng miệng. Nhưng tương tự như mắc cài sứ, chúng rất dễ bị vỡ khi chịu lực tác động mạnh và nhiễm màu thực phẩm.

4.4. Niềng răng khay trong

Trong các phương pháp niềng răng chỉnh hàm lệch, chỉnh nha bằng khay trong được xem là giải pháp toàn diện nhất, kể cả về hiệu quả, mức độ an toàn lẫn tính thẩm mỹ. Thông thường, quá trình chỉnh nha cần sử dụng khoảng 20 – 55 khay niềng. Mỗi khay sẽ dịch chuyển răng khoảng 0,25 mm.

Khay trong được thiết kế với màu sắc trong suốt và ôm khít vào cung hàm nên không bị lộ ra ngoài như khi niềng bằng mắc cài. Thậm chí, mọi người xung quanh còn khó có thể phát hiện bạn đang đeo niềng ngay cả khi quan sát ở khoảng cách gần.

Khí cụ chỉnh nha có bề mặt trơn, nhẵn nên không làm tổn thương tới các bộ phận trong khoang miệng như má, môi hay lưỡi. Chưa hết, khi sử dụng khay trong, bạn có thể dễ dàng tháo lắp nên không gây ảnh hưởng tới quá trình ăn uống cũng như vệ sinh răng miệng. Tuy nhiên, bạn cần đeo khay ít nhất 22h/ngày để đảm bảo răng dịch chuyển đúng tiến độ.

Khay niềng có màu trong suốt nên đảm bảo tính thẩm mỹ cao

5. Những lưu ý khi chỉnh hàm lệch không phẫu thuật

Khi áp dụng phương pháp chỉnh hàm lệch không phẫu thuật, bạn nên lưu ý một vài vấn đề dưới đây:

• Lựa chọn những đơn vị chỉnh nha uy tín với đội ngũ bác sĩ nha khoa giỏi, dày dặn kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. 
• Thăm khám định kỳ theo đúng lịch hẹn để bác sĩ kiểm tra tiến độ dịch chuyển của răng và điều chỉnh lực siết của khí cụ.
• Tránh ăn những loại thực phẩm quá cứng như sườn sụn, mía, ngô rang… Chúng có thể làm biến dạng khí cụ và gây đau nhức răng.
• Hạn chế sử dụng các thực phẩm dai, dễ dính như bánh nếp, bánh trôi… Bởi chúng rất dễ bám dính lại trên khí cụ và khó làm sạch.
• Tránh sử dụng đồ ngọt vì chúng có chứa nhiều đường. Đây lại là tác nhân hàng đầu khiến cho mảng bám hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại phát triển và gây bệnh lý như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu.
• Vệ sinh răng miệng hàng ngày bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chuyên dụng 2 – 3 lần mỗi ngày. Ngoài ra, bạn nên kết hợp sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ toàn bộ mảng bám còn sót lại trong khoang miệng.

Người niềng răng nên hạn chế ăn những thực phẩm chứa nhiều đồ ngọt

Như vậy, bạn hoàn toàn có thể chỉnh hàm lệch không phẫu thuật đối với trường hợp do răng mọc lộn xộn. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn tại những cơ sở uy tín và chăm sóc răng miệng đúng cách để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.